وقتی نام علی فروتن به گوش میرسد، اغلب تصویر جوانی کاریزماتیک و مرموزی ظاهر میشود که با ترکیبی از اجرای منتالیسم (ذهن خوانی)، هیپنوتیزم و شعبده بازی توانسته در جوامع بینالمللی بدرخشد و سبک جدیدی را در هنرهای مرموز به نمایش بگذارد. او با ویدیوها و اجراهای جذابش در تلویزیون و با انتشار چند محصول آموزشی و کتاب، با برندی شناخته میشود که بسیاری در ایران او را «مرد ذهن ایران» مینامند.
بیوگرافی علی فروتن
علی فروتن در تاریخ ۱۷ فروردین ۱۳۷۰ در بندرعباس به دنیا آمد و دوران کودکی و نوجوانیاش را در مشهد سپری کرد. او تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته موسیقی گذرانده و دارای مدرک کارشناسی موسیقی از دانشگاه هنر است. موسیقی برای او تنها پیشزمینه هنری نبود؛ بلکه ابزار و بستری شد برای تقویت حس اجرا، ریتمِ کلام و مدیریت توجه مخاطب — مهارتهایی که بعدها در اجراهای منتالیسم و هیپنوتیزم به کار گرفت.
او از همان سنین نوجوانی به شعبده بازی و تمرینهای ذهنی علاقهمند شد. اطلاعات رسمی نشان میدهد که علی فروتن هم در موسیقی (نواختن سازها اعم از پیانو، گیتار، سهتار، تولید و آهنگسازی) فعال است و هم در حوزههای نمایش ذهنی و هیپنوتیزم، آثار، اجراها و محصولات آموزشی منحصربهفردی را در سراسر جهان منتشر کرده است. همینطور او مسلط به زبان انگلیسی است و بالغ بر 25 کتاب را ترجمه کرده است.
او فعالیت حرفهای در شعبده را از سن 12 سالگی آغاز کرده و در 15 سالگی علاقهمند به منتالیسم و هیپنوتیزم شده است و در طول سالها مجموعههایی شامل کتاب و ویدیوهای آموزشی در سراسر دنیا به زبان انگلیسی منتشر کرده است. ایشان اولین ایرانی است که در دنیا در زمینه هیپنوتیزم و ذهن خوانی آثار منحصربهفرد ابداع و منتشر کرده است. از معروفترین آثار او میتوان به کتاب و مجموعهای با عنوان هیپنوتیزم «Hypnosis by Ali Foroutan» و کتاب/پکیجی به نام بیصدا «Voiceless» اشاره کرد که در میان جامعهی جهانی منتالیستها، هیپنوتیستها و شعبدهبازان بازخوردهای درخشانی دریافت کرده است. فروشگاهها و وبسایتهای بینالمللی اعم از مورفیز مجیک، ونیشینگ آیاِنسی، پنگوئن مجیک نیز محصولات او را عرضه میکنند که نشاندهندهی شناختهشدنش فراتر از مرزهای ایران است.
چرا لقب «مرد ذهن ایران»؟
لقب «مرد ذهن ایران» را بیشتر به خاطر نوع اجراها و ویدیوهایش به علی فروتن دادهاند؛ اجراهایی که در آنها ذهن افراد را میخواند یا با تکنیکهای خاص، مخاطب را وارد حالتهای هیپنوتیزمی میکند. این اجراها در فضای مجازی منتشر شدهاند و همیشه کنجکاوی، واکنشهای تند و بحثهای زیادی را به همراه داشتهاند. برخی رسانهها درباره اجراهای علی فروتن گزارش تحلیلی نوشتهاند و بعضی افراد او را با عنوانی ماورایی معرفی کردهاند. ترکیب شهرت نمایشی و واکنشهای عمومی باعث شد این لقب در میان مردم شناخته و فراگیر شود. در ادامه چند اجرای خاص علی فروتن را معرفی میکنیم که همیشه محل بحث بودهاند:
- فرو کردن دریل در بینی
- فرو کردن انواع سوزن در گلو، صورت و بدن
- خواندن ذهن افراد در نگاه اول و گرفتن اطلاعات در کسری از ثانیه
- هیپنوتیزم افراد در خیابان، روی صحنه و کنترل ذهن آنها در کوتاهترین زمان ممکن
- هیپنوتیزم درمانی (هیپنوتراپی) برای از بین بردن درد مزمن، انواع اعتیاد و مشکلات ذهنی در چند جلسه (تا به حال بالغ بر صدها درمانجو از طریق ایشان بهبود یافتهاند.)
علل شهرت و انتخاب لقب
لقب «مرد ذهن ایران» ترکیبی است از چند عامل:
- ویژگیهای اجرایی منحصربهفرد: اجراهای علی فروتن غالبا شامل خواندنِ ذهنِ مخاطب، استفادهی ظریف از هیپنوتیزم صحنهای و نمایشهایی است که احساس «غیرمنتظره» و اسرارآمیز را به مخاطب منتقل میکند.
- پوشش رسانهای و ویدیوهای وایرال: ویدیوهای کوتاه او که در فضای مجازی منتشر شدهاند، ترکیبی از شگفتی و واکنشهای قوی مخاطب را ایجاد کردهاند.
- موفقیتهای بینالمللی: انتشار کتابها و محصولاتش در پلتفرمهای بینالمللی، نقدهای مثبت اساتید خارجی و قرار گرفتن در مجلات معتبر باعث شده این عنوان عمومیتر شود.
- جنبهی علمی-آموزشی: تلاش او در نگارش کتابی تخصصی درباره هیپنوتیزم به زبان انگلیسی و ارائهی تجربیات عملی در حوزهی علوم اعصاب و هیپنوتیزم، وجه دیگری از شخصیتش را به نمایش گذاشته است — فردی که علاوه بر اجرا، اهل تحقیق و آموزش است.
نگاه تحلیلی به سبک اجرا و فلسفهی کاری علی فروتن
بسیاری از افراد اجراهای علی فروتن را به «نیروهای ماورائی» نسبت میدهند، اما محتواهای دیگری نیز وجود دارد که این اجراها را نقد میکنند یا درباره آنها سوال مطرح میسازند. برای نمونه، برخی گزارشها با استفاده از عباراتی مانند «هک کردن مغز» یا «ادعاهای خارقالعاده» (مثل فرو کردن دریل در بینی) به اجراهای او پرداختهاند. طبیعی است که وقتی تبلیغات ویدیویی یا عنوانگذاریهای پررنگ روی اجراها قرار میگیرد، مخاطبان و رسانهها واکنشهای متفاوتی نشان بدهند. عدهای این کارها را نمایش ماورائی و جادویی میدانند، گروهی آنها را هنر و مهارتی خاص مینامند و برخی دیگر منتظر توضیحات علمی و شفافسازی میمانند. همین تضاد میان جنبه نمایشی و انتظار شفافیت، بخش دیگری از شهرت علی فروتن را ساخته است.
تلفیق موسیقی، اجرا و منتالیسم
پیشزمینهی موسیقیِ علی فروتن در نحوهی اجرا و مدیریت ریتم بیان او تاثیر دارد. موسیقی کمک میکند توجه مخاطب را در لحظهی مناسب متمرکز یا منحرف کند؛ ضرب درست و سکوتهای حسابشده در اجراهای منتالیستی اهمیت دارد و فروتن از این مولفهها بهخوبی بهره میبرد.
مدیریت توجه و زبان بدن
یکی از اصول پایهی منتالیسم و هیپنوتیزم، توانایی مدیریت توجه و هدایت تمرکز مخاطب است. علی فروتن در اجراهایش بهوضوح از تکنیکهای رفتارشناسی، خواندن زبان بدن و بهکارگیری نشانههای بصری و کلامی برای شکلدادن تجربهی مخاطب استفاده میکند. مهم است تاکید کنیم که توضیحات ما در اینجا سطحی و عمومی است و از طریق منابع موجود در اینترنت و مصاحبههای ایشان به دست آمده است.
مرز هنر و ادعاهای ماورایی
همانطور که در بخش مقدمه اشاره شد، اجراهای فروتن گاهی با برچسب «ماورایی» یا «خارقالعاده» روبهرو میشوند. این موضوع بازتابی از تمایل مخاطبان به توضیح پدیدههای عجیب است. از منظر حرفهای، بسیاری از منتالیستها و هیپنوتیستها تاکید میکنند که این اجراها را در چارچوب هنر نمایش ببینیم — جایی که تکنیک، نمایش و مدیریت برداشت مخاطب کنار هم قرار میگیرند. فروتن نیز اغلب ادعاهای ماورایی را رد کرده و اجراهایش را هنری و مبتنی بر تکنیک مینامد.
آثار علی فروتن
- کتاب منتالیسم دلم برای شارلت تنگ شده (نشر در سال 1398 از کمپانی پنگوئن مجیک) | I MISS CHARLOTTE by Ali Foroutan
- کتاب بیصدا ( نشر در سال 1399 از کمپانی مورفیز مجیک) | VOICELESS by Ali Foroutan
- کتاب هیپنوتیزم ( نشر در سال 1401 از کمپانی مورفیز مجیک) | HYPNOSIS by Ali Foroutan
آموزشهای ویدیویی
- ذهن میتواند (تکنیکهای پیشبینی) | MINDCAAN by Ali Foroutan
- دِدلیفت (منتالیسم با کارت) | DEADLIFT by Ali Foroutan
مصاحبهها، اجراهای صحنهای و تلویزیونی علی فروتن
اجراهای تلویزیون:
- علی فروتن برای اولین بار در سن 20 سالگی به برنامهی دوستان در شبکه جامجم دعوت شد و به دلیل اجرای بینظیرش با رای مردم، دوباره در همان برنامه به عنوان ویژه برنامه نوروز در سال 1391 در سن 21 سالگی حضور یافت.
- از پربینندهترین اجراهای او، ویژه برنامهی نوروز 1392 به دعوت احسان علیخانی است که با حضور صادق گودرزی و احسان لشگری (کشتیگیران المپیک) به روی آنتن رفت.
اجراهای روی صحنه:
- اجرا برای پلیس آگاهی شهر مشهد (سال 1390)
- اجرا در همایش ورزش آستان قدس (سال 1391)
- اجرا در دانشگاه سراسری زنجان (سال 1392)
- اجرا در همایش داروسازان مشهد (سال 1393)
- اجرا در سالن وزارت کشور و جشن فوتبال هنرمندان (سال 1393)
- اجرا در هتل اسپیناس پالاس در همایش مدیران دنون Danone (سال 1393)
- اجرا در سالن ورزشگاه آزادی برای همایش ساعت لوندویل (سال 1394)
- اجرا در خیریه شهید بهشتی مشهد، موسسه خیریه بوستان شکوه مهر (سال 1395)
- اجرای رسمی استاد علی فروتن در کشور قبرس – شهر فاماگوستا (سال 1396)
- اجرا در کاخ لیدوما در شهرک غرب تهران (سال 1397)
مصاحبه با نشریات داخلی
- مصاحبه با مجله تپش ایدهآل (نوروز 1391 – شماره پنجم)
- مصاحبه با مجله خانواده سبز (هفتم و پانزدهم خرداد 1391 – شماره 317 و 318)
- گزارشی از علی فروتن در روزنامه ایران (۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۱، شماره ۵۰۶۴)
- مصاحبه با مجله جوانان امروز (تیر 1393 – شماره 2208)
- مصاحبه با مجله همشهری ( اسفند 1396 – شماره 325)
مصاحبه با نشریات خارجی
باعث افتخار برای ایرانیان است که مجلهی بینالمللی Vanish Magic Magazine شمارهی 76 که بزرگترین مجلهی مربوط به هنر شعبده بازی در دنیا است، کتاب بیصدا از ایشان را بهترین تکنیک بدون ابزار در ذهن خوانی معرفی کرده است.
سبک اجرا و تکنیکهای علی فروتن
اجراها و محصولات علی فروتن تلفیقی از تکنیکهای منتالیسم کلاسیک، اصول هیپنوتیزم، مدیریت صحنه و رفتارشناسی را نشان میدهند. منتالیستها معمولا آگاهی از زبان بدن، الگوسازی ذهنی، مدیریت توجه و تکنیکهای آمادگی ذهنی را با هم ترکیب میکنند تا نتایجی بهظاهر عجیب خلق کنند. علی فروتن هم در آثار و محصولاتش همین تکنیکها را آموزش میدهد. با این حال، همانطور که در جامعهی حرفهای شعبده و منتالیسم رایج است، هنرمندان روی صحنه با رمز و تکنیک اجرا میکنند و مخاطب باید ادعاهای «ماورایی» را در چارچوب هنر نمایش بررسی کند.
ابعاد علمیِ هیپنوتیزم و جایگاه کتاب «هیپنوتیزم» آقای فروتن
چرا نوشتن یک کتاب تخصصیِ هیپنوتیزم به انگلیسی اهمیت دارد؟
نوشتن یک کتاب تخصصی به عنوان اولین نفر در تاریخ هیپنوتیزم ایران در سراسر دنیا دربارهی هیپنوتیزم و عرضهی آن به زبان انگلیسی دو پیام کلیدی دارد:
- انتقال تجربیات به جامعهی بینالمللی: آثاری که به زبان انگلیسی منتشر میشوند، شانس بیشتری برای دیده شدن در سطح جهانی دارند و میتوانند بحثهای علمی و حرفهای را میانالمللی کنند.
- ادغام تجربهی اجرا با نظریه: هنگامی که اجراکنندهای تجربیات بالینی یا صحنهای خود را با مبانی علوم اعصاب و پژوهشهای مرتبط تلفیق میکند، ارزش علمی و آموزشی اثر افزایش مییابد.
علی فروتن در کتاب «Hypnosis by Ali Foroutan» تجربهی دوازده سالهاش را بههمراه مباحثی دربارهی کارکرد مغز و علوم اعصاب در هیپنوتیزم مطرح کرده که این خود نقطهی قوتی برای معرفی او بهعنوان یک مرجع عملی و پژوهشی است.
مخاطب این اجراها کیست؟ کاربردها در زندگی حرفهای
سرگرمی، درمان و آموزش
آثار و اجراهای علی فروتن میتوانند در سه حوزهی اصلی کاربرد داشته باشند:
- سرگرمی و نمایشهای صحنهای/تلویزیونی: اجراهایی برای عامهی مردم که هدفشان ایجاد شگفتی و تجربهای سرگرمکننده و غیر قابل باور است.
- هیپنوتراپی (درمان): مواردی که به درمان درد مزمن، اعتیاد یا مشکلات روانشناختی میپردازد (در صورت داشتن شرایط علمی و اخلاقی لازم). فروتن در این حوزه نیز گزارشهایی از درمانجویان بهبود یافته داشته است. (بالغ بر 200 نفر)
- آموزش و ارتقای مهارتهای اجرایی: دورههای آموزشی و پکیجهایی که به دیگر اجراکنندگان و علاقهمندان کمک میکنند تکنیکهای مدیریت توجه، رفتارشناسی و ریتم اجرا را فراگیرند.
بازخوردها و نقلقولهای اساتید معتبر درباره علی فروتن
در این بخش، نقلقولهایی از اساتید و منتالیستهای بینالمللی که دربارهی علی فروتن و آثارش اظهار نظر کردهاند را بهصورت فارسی و با دقت ترجمه میکنیم. این نقلقولها در وبسایتهایی مثل Murphysmagic، PenguinMagic و vanishingincmagic منتشر شدهاند.
گای باولی (Guy Bavli)
“وقتی اجرای بیصدا را دیدم شگفتزده شدم. وقتی کتاب را خواندم دنیایی از امکانات به رویم باز شد. این چیزی است که میخواهید در زرادخانهی مهارتهای ذهنی خود داشته باشید و هر وقت لازم شد بیرون بیاورید. برای اجراهای مجازی یا حضوری بسیار عالی است. من همیشه طرفدار منتالیسم بدون ابزار نبودم، اما الان طرفدار بیصدا هستم.”
دن هارلان (Dan Harlan)
“یک تکنیک جذاب و عملی برای خواندن افکار مردم بدون اینکه حتی آنها حرف بزنند. من عاشقش شدم! همهی منتالیستها باید آن را یاد بگیرند.”
ریچارد وبستر (Richard Webster)
“چه راهنمای سرگرمکننده و جالبی برای اجرای طالعبینی. کل ارائه مرا مجذوب کرد، اصل مسئله فوقالعاده است و مشتاقم از آن استفاده کنم.”
آنتونی جک کویین (Anthony Jacquin)
“دو بار توسط علی گول خوردم بدون اینکه من حرفی بزنم! قاعدهی بیصدا واقعا شیرین است.”
هایم گلدنبرگ (Haim Goldenberg)
“من واقعا طرز فکر و رویکرد در این سیستم را دوست داشتم. شخصا طرفدار منتالیسم بدون ابزار نیستم ولی این کتاب باعث شد امتحان کنم و حتی عاشق اجرای آن شوم. شدیدا توصیه میکنم.”
آلن نو (Alain Nu)
«از ایران، علی فروتن هست که هم اجراکنندهای جذاب است و هم خالق نمایشهای شگفتانگیز خود.»
(و چندین نقلقول دیگر از مارک چاندو، نیکلاس آینهورن، آدام ویلبر، بن کاردال و … که همگی بر کیفیت، خلاقیت و کاربردپذیری آثار علی فروتن تاکید دارند.)
این بازخوردها نشاندهندهی تاثیر آثار او در جامعهی جهانی منتالیسم است؛ بازخوردهایی که از سوی افرادی مطرح میشود که خود سالها در حوزهی ذهن خوانی و شعبده بازی فعال بودهاند.
جایگاه بینالمللی؛ نقدها و تحسینها
مجلات و فروشگاههای بینالمللی تخصصی هنرهای مرموز مانند Vanish Magic Magazine، Penguin Magic و MurphysMagic آثار علی فروتن را منتشر و بررسی کردهاند. بازخورد اساتید بزرگ این حوزه که پیشتر ترجمه شد، نشان میدهد آثار او از نظر «Fooling» (گولزدنِ واقعی)، سادگی اجرا و کاربردپذیری در موقعیتهای مختلف تحسین شدهاند. این امر نه تنها نشاندهندهی خلاقیت و کیفیت ایدهها و ارائهی اوست، بلکه مسیر حضور ایران در فهرست تولیدکنندگان محتوا در این حوزه را نیز تقویت میکند.
تاثیر فرهنگی و حرفهای علی فروتن به عنوان یک ایرانی
علی فروتن به واسطه فعالیت چندوجهیاش — موسیقی، اجرا و تولید محتوای آموزشی — مخاطبان متنوعی جذب کرده است. علاقهمندان به شعبده و منتالیسم، کسانی که به هیپنوتیزم کنجکاو هستند و حتی کسانی که دنبال آموزشهای سریعالاثر میگردند، آثار او را دنبال میکنند. علی فروتن تنها ایرانی است که زیر نظر آنتونی جک کویین هیپنوتیزم را آموزش دیده است. او محصولاتش را در سایتهای تخصصی هنرهای مرموز عرضه میکند و در پلتفرمهای بینالمللی حضور دارد. همین فعالیتها نام علی فروتن را در جامعه جهانی علاقهمندان به تکنیکهای نمایش ذهن مطرح کرده است.
سخن پایانی و جمعبندی درباره مرد ذهن ایران
در یک جمعبندی ساده میتوان گفت علی فروتن بهعنوان اجراکننده و تولیدکننده محتوای جهانی در حوزه منتالیسم، هیپنوتیزم و شعبده بازی شناخته میشود. او با تکیه بر تحصیلات موسیقی، مهارتهای اجرایی و تولید محتوای آموزشی توانسته جایگاه بزرگی در میان اساتید آموزش ذهنخوانی به دست بیاورد. لقب «مرد ذهن ایران» بازتاب نحوه معرفی علی فروتن و واکنش عمومی به اجراهای او است؛ لقبی که هم محبوبیت او را نشان میدهد و هم پرسشها و نقدهایی درباره مرز میان هنر و ادعاهای ماورایی را برمیانگیزد. البته علی فروتن همیشه ادعاهای ماورایی را رد کرده است. اگر به دنبال یادگیری تکنیکهای اجرایی یا شناختن یک چهره شناختهشده در منتالیسم ایرانی هستید، مطالعه آثار و مصاحبههای علی فروتن نقطه شروع مناسبی برای شما خواهد بود.
چرا ایرانیها باید با افتخار او را بشناسند
ایشان نمونهای از یک هنرمند درخشان است که توانسته ترکیبی از اجرا، آموزش و پژوهش را کنار هم قرار دهد. او نمادی است از آنچه یک هنرمند ایرانی میتواند در سطح جهانی انجام دهد: تولید محتوای تخصصی به زبان بینالمللی، کسب بازخورد از بزرگان حوزه و حضور در مجلات معتبر. لقب «مرد ذهن ایران» بازتاب واکنش عمومی و رسانهای به اجراهای اوست — لقبی که هم ستایش است و هم چالشی برای شفافسازی و پیشبرد حرفهای.
وبسایت ایشان:
محصولات علی فروتن:
نظرات